سلاح جدید چین در جنگ تراشه‌ها؛ YMTC وارد بازار DRAM می‌شود

پاسخ استراتژیک چین به تحریم‌ها

نقشه بلندپروازانه YMTC برای تسخیر بازار DRAM و HBM و استقلال در هوش مصنوعی

در چشم‌انداز پرتلاطم فناوری‌های نیمه‌هادی، جایی که رقابت بر سر تولید پیشرفته‌ترین تراشه‌ها حکم مرگ و زندگی را برای اقتصادهای بزرگ دارد، چین بار دیگر با یک حرکت استراتژیک و حساب‌شده، توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. شرکت یانگتزه مموری تکنالوجیز (YMTC)، که به عنوان بزرگترین تولیدکننده تراشه‌های حافظه فلش در چین شناخته می‌شود، اکنون قصد دارد وارد بازار بسیار پیچیده و رقابتی حافظه‌های دسترسی تصادفی پویا (DRAM) شود. این اقدام فراتر از یک توسعه تجاری ساده است؛ این یک گام بلندپروازانه و پاسخی مستقیم به فشارهای ژئوپلیتیکی است که هدف آن، شکستن انحصار غول‌های جهانی و دستیابی به استقلال در زنجیره تأمین حیاتی‌ترین فناوری‌های آینده، یعنی هوش مصنوعی، است.

سایبرکست قسمت 46 : سلاح جدید چین در جنگ تراشه‌ها

انقلاب در صنعت نیمه‌هادی چین

تحریم‌های آمریکا، پکن را به یک قمار بزرگ واداشته است، سرمایه‌گذاری روی YMTC برای خودکفایی در فناوری حیاتی حافظه‌های HBM

حافظه DRAM و HBM: چرا این دو، قلب تپنده هوش مصنوعی هستند؟

پیش از آنکه به عمق استراتژی YMTC بپردازیم، لازم است با دو مفهوم کلیدی آشنا شویم: DRAM و HBM.

• حافظه DRAM (Dynamic Random-Access Memory): این نوع حافظه، که در اکثر دستگاه‌های الکترونیکی ما از گوشی‌های هوشمند گرفته تا کامپیوترهای شخصی یافت می‌شود، نقش “حافظه کاری” سیستم را ایفا می‌کند. سرعت بالای آن در خواندن و نوشتن داده‌ها، امکان اجرای سریع برنامه‌ها و پردازش‌های همزمان را فراهم می‌کند.
• حافظه HBM (High-Bandwidth Memory): این نوع حافظه، یک نسخه بسیار پیشرفته و تخصصی از DRAM است. تفاوت اصلی آن در معماری سه‌بعدی‌اش نهفته است. در حافظه‌های HBM، چندین لایه از تراشه‌های DRAM به صورت عمودی روی هم قرار گرفته و از طریق هزاران کانال میکروسکوپی به نام “Through-Silicon Via” یا (TSV) به یکدیگر متصل می‌شوند. این طراحی انقلابی، پهنای باند (یعنی حجم داده‌ای که در یک ثانیه قابل انتقال است) را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد و آن را به یک جزء حیاتی و غیرقابل جایگزین برای پردازنده‌های گرافیکی (GPU) و تراشه‌های پیشرفته هوش مصنوعی تبدیل کرده است.

محرک اصلی: پاسخی به تحریم‌های آمریکا

این تصمیم استراتژیک از سوی YMTC، که یک شرکت تحت حمایت دولت چین است، نشان‌دهنده فوریت روزافزون این کشور برای تقویت توانایی‌های داخلی در تولید تراشه‌های پیشرفته است. این ضرورت پس از آن به اوج خود رسید که ایالات متحده در دسامبر گذشته، کنترل‌های صادراتی خود را گسترش داد و دسترسی پکن به حافظه‌های HBM را به شدت محدود کرد.

این محدودیت‌ها، تأمین HBM را به یک چالش جدی و یک گلوگاه استراتژیک برای صنعت عظیم هوش مصنوعی چین تبدیل کرده است. در شرایطی که غول‌های فناوری چینی مانند هواوی (Huawei) و بایت‌دنس (ByteDance) در حال توسعه تراشه‌های هوش مصنوعی اختصاصی خود هستند، عدم دسترسی به حافظه HBM می‌تواند تمام این تلاش‌ها را با شکست مواجه کند. بنابراین، ورود YMTC به این حوزه، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت برای بقا و پیشرفت در عرصه AI است.

نقشه راه فنی YMTC: از تسلط بر TSV تا کارخانه جدید در ووهان

برای ورود قدرتمند به این عرصه، YMTC دو برنامه اصلی را دنبال می‌کند:

1. توسعه فناوری TSV: به گفته منابع آگاه، YMTC در حال توسعه فناوری بسته‌بندی پیشرفته TSV است. این تکنولوژی، کلید اصلی برای انباشت و اتصال عمودی چیپ‌های DRAM به یکدیگر و تولید حافظه‌های HBM است. تسلط بر این فناوری به YMTC اجازه می‌دهد تا با بازیگران اصلی این حوزه یعنی مایکرون (آمریکا)، اس‌کی هاینیکس (کره جنوبی) و سامسونگ الکترونیکس (کره جنوبی) رقابت کند. این سه شرکت در حال حاضر انحصار تولید HBM در جهان را در اختیار دارند و تأمین‌کننده اصلی تراشه‌هایی هستند که توسط انویدیا و AMD در پردازنده‌های گرافیکی پیشرفته هوش مصنوعی استفاده می‌شوند. البته در داخل چین نیز YMTC تنها نیست و رقیب اصلی آن، شرکت CXMT، پیش از این توسعه تراشه‌های HBM را آغاز کرده است.
2. سرمایه‌گذاری در زیرساخت تولید: علاوه بر توسعه فناوری، YMTC در حال بررسی تخصیص بخشی از کارخانه جدید خود در شهر ووهان به تولید تراشه‌های DRAM است. این شرکت اخیراً نهاد جدیدی را با سرمایه ثبت شده عظیم ۲۰.۷ میلیارد یوان (معادل ۲.۹ میلیارد دلار) برای ساخت سومین کارخانه تراشه‌سازی (Fab) خود در ووهان تأسیس کرده است. اگرچه جزئیات دقیقی در مورد ظرفیت تولید این کارخانه جدید یا میزان تخصیص آن به DRAM منتشر نشده است، اما این سرمایه‌گذاری سنگین، گواهی بر عزم جدی این شرکت است. در حال حاضر، دو کارخانه دیگر YMTC در ووهان که بر روی تولید حافظه‌های فلش NAND متمرکز هستند، تا پایان سال ۲۰۲۴ ظرفیت تولید ماهانه ۱۶۰,۰۰۰ ویفر ۱۲ اینچی را خواهند داشت و انتظار می‌رود این ظرفیت در سال جاری ۶۵,۰۰۰ ویفر دیگر نیز افزایش یابد.

YMTC: مهره کلیدی در پازل خودکفایی چین

شرکت YMTC که در سال ۲۰۲۲ در لیست تحریم‌های تجاری ایالات متحده (Entity List) قرار گرفت، نقشی حیاتی در تلاش چین برای رسیدن به خودکفایی در زمینه تراشه‌های حافظه فلش ایفا کرده است. تا پیش از این، چین برای تأمین این نوع حافظه‌ها به شدت به واردات از کره جنوبی، ژاپن و ایالات متحده وابسته بود. این شرکت که مالکیت آن در اختیار یک هلدینگ دولتی است، اکنون با گسترش فعالیت‌های خود به حوزه DRAM و HBM، قصد دارد این موفقیت را در یکی از استراتژیک‌ترین و پیچیده‌ترین بخش‌های صنعت نیمه‌هادی تکرار کند.

جمع‌بندی : 

این حرکت YMTC، اگر با موفقیت همراه شود، نه تنها وابستگی چین به فناوری‌های خارجی را در حوزه هوش مصنوعی کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند معادلات قدرت را در بازار جهانی نیمه‌هادی‌ها به طور جدی تغییر دهد. این یک قمار بزرگ با ریسک بالا اما با پاداشی بسیار بزرگ‌تر برای آینده فناوری چین است.

———————————————————————————

• نکات کلیدی:

• شرکت YMTC، بزرگترین تولیدکننده حافظه فلش چین، در حال ورود به بازار استراتژیک حافظه‌های DRAM و HBM است.

• این اقدام، پاسخی مستقیم به تحریم‌های آمریکا است که دسترسی چین به حافظه‌های HBM (حیاتی برای هوش مصنوعی) را محدود کرده است.
• YMTC در حال توسعه فناوری کلیدی TSV (اتصال عمودی تراشه‌ها) برای تولید انبوه حافظه‌های HBM است.
• یک کارخانه جدید در ووهان با سرمایه‌گذاری عظیم ۲.۹ میلیارد دلاری، بخشی از ظرفیت خود را به تولید DRAM اختصاص خواهد داد.

• هدف نهایی، دستیابی چین به خودکفایی در زنجیره تأمین تراشه‌های پیشرفته AI و شکستن انحصار شرکت‌های آمریکایی و کره‌ای است.

• نکات تکمیلی:

• معماری سه‌بعدی حافظه‌های HBM پهنای باند بسیار بالاتری نسبت به DRAM معمولی فراهم می‌کند که آن را برای پردازنده‌های گرافیکی انویدیا و AMD ضروری می‌سازد.

• شرکت YMTC از سال ۲۰۲۲ در لیست تحریم‌های تجاری ایالات متحده قرار دارد.

• غول‌های فناوری چینی مانند هواوی و بایت‌دنس برای توسعه تراشه‌های هوش مصنوعی خود به شدت به حافظه‌های HBM نیاز دارند.

• نتیجه گیری:

ورود YMTC به عرصه DRAM و HBM صرفاً یک توسعه تجاری نیست، بلکه یک مؤلفه حیاتی در استراتژی کلان چین برای بقا و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی است. این حرکت پرریسک که توسط فشارهای ژئوپلیتیکی تسریع شده، تلاشی برای ایمن‌سازی آینده فناوری این کشور و به چالش کشیدن نظم موجود در بازار جهانی نیمه‌هادی‌هاست. موفقیت یا شکست این پروژه، تأثیری عمیق بر معادلات قدرت تکنولوژیک در دهه آینده خواهد داشت.

• پرسش‌های تحقیقاتی بیشتر:

• آیا YMTC می‌تواند شکاف فنی عمیق خود با رهبران بازار مانند سامسونگ و اس‌کی هاینیکس را، خصوصاً تحت فشار تحریم‌ها، در مدت زمان کوتاهی جبران کند؟

• واکنش ایالات متحده و متحدانش به این پیشرفت چه خواهد بود؟ آیا شاهد دور جدیدی از تحریم‌های هدفمند برای جلوگیری از موفقیت چین در تولید HBM خواهیم بود؟
• رقابت داخلی میان YMTC و شرکت CXMT چه تأثیری بر استراتژی کلی خودکفایی چین خواهد گذاشت؟ آیا این رقابت به نوآوری سریع‌تر منجر می‌شود یا به هدررفت منابع؟

• فراتر از فناوری، پیامدهای بلندمدت امنیتی و ژئوپلیتیکی شکل‌گیری یک اکوسیستم سخت‌افزاری موازی و ضدتحریم برای هوش مصنوعی توسط چین چیست؟

• سخن پایانی نویسنده :

وقتی داستان حرکت جسورانه YMTC را می‌خوانم، ناخودآگاه به وضعیت خودمان در ایران فکر می‌کنم. ما سال‌هاست که زیر فشار تحریم، از ضرورت «خودکفایی» حرف می‌زنیم. این مقاله فقط درباره تراشه نیست؛ درباره اراده ملی، سرمایه‌گذاری استراتژیک و تبدیل یک تهدید بزرگ به یک کاتالیزور برای نوآوری داخلی است. این یک یادآوری قدرتمند است که در دنیای امروز، استقلال فناورانه یک انتخاب لوکس نیست، بلکه یک ضرورت برای بقا و پیشرفت است. امید است روزی شاهد چنین حرکت‌های متمرکز، هوشمندانه و جسورانه‌ای در صنایع کلیدی کشور خودمان نیز باشیم.

منبع : به گزارش  reuters 

 

در مجله سایبرلایف بخوانید