آسترازنکا با پلتفرم هوش مصنوعی «آلجن‌برین»، آینده درمان بیماری‌های ایمنی را هدف می‌گیرد

اتحاد هوش و ژن

چگونه همکاری ۵۵۵ میلیون دلاری آسترازنکا با استارتاپ هوش مصنوعی آلجن، نقشه درمان بیماری‌های ایمنی را بازنویسی می‌کند

در دنیای پرشتاب داروسازی مدرن، تلفیق فناوری‌های پیشرفته به‌ویژه هوش مصنوعی (AI) با علم ژنتیک، دیگر یک روند آینده‌نگرانه نیست، بلکه واقعیتی جاری است. این همگرایی شتاب‌دهنده، توانسته است مسیر کشف دارو و توسعه روش‌های درمانی هدفمند را به‌کلی متحول کند. در همین راستا، شرکت‌های دارویی بزرگ در سراسر جهان به‌طور فزاینده‌ای برای تسهیل فرآیند توسعه دارو، به سمت بهره‌گیری از قابلیت‌های هوش مصنوعی متمایل شده‌اند. این تحول، در همکاری اخیر میان یک غول داروسازی قدیمی و یک شرکت نوآور حوزه‌ی بیوتکنولوژی هوشمند، به وضوح نمایان شده است.

سایبرکست قسمت 53 : اتحاد هوش و ژن؛ قرارداد ۵۵۵ میلیون دلاری آسترازنکا

ترکیب هوش مصنوعی آلجن و تخصص بالینی آسترازنکا

غول داروسازی بریتانیا حقوق انحصاری درمان‌های مبتنی بر ویرایش ژن را که توسط پلتفرم هوش مصنوعی AlgenBrain کشف شده، به دست آورد

روز دوشنبه، شرکت بیوتکنولوژی آلجن (Algen Biotechnologies)، که دفتر مرکزی آن در ایالات متحده قرار دارد، اعلام کرد که با شرکت آسترازنکا (AstraZeneca) به توافق رسیده است. این توافق شامل اعطای مجوز توسعه روش‌های درمانی است که آلجن با استفاده از پلتفرم ویرایش ژنی مبتنی بر هوش مصنوعی خود کشف کرده است. این معامله نه تنها توجهات را به سمت نقش حیاتی AI در درمان‌های هدفمند جلب می‌کند، بلکه پتانسیل مالی قابل توجهی به ارزش حداکثر ۵۵۵ میلیون دلار را نیز در خود جای داده است.

ماهیت قرارداد و تمرکز بر اختلالات ایمنی

جزئیات این قرارداد نشان می‌دهد که شرکت داروسازی آسترازنکا، که یک شرکت انگلیسی-سوئدی است، حقوق انحصاری برای توسعه و فروش هرگونه درمان تایید شده‌ای را که از این همکاری حاصل شود، به دست خواهد آورد. تمرکز اصلی این درمان‌ها بر اختلالات مرتبط با سیستم ایمنی بدن است. آسترازنکا در ازای این حقوق انحصاری، متعهد به پرداخت مبالغی نقدی اولیه و همچنین پرداخت‌های مبتنی بر نقاط عطف توسعه (Milestone Payments) به شرکت آلجن خواهد بود. شایان ذکر است که اگرچه آسترازنکا پیش از این توافق کرده بود که در ماه مارس یک شرکت بیوتکنولوژی بلژیکی به نام EsoBiotec را تا سقف ۱ میلیارد دلار خریداری کند، اما مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران آلجن، چون-هائو هوانگ (Chun-Hao Huang)، تأیید کرده است که این قرارداد شامل خرید سهمی از شرکت آلجن توسط آسترازنکا نیست.

نیروی محرک هوش مصنوعی: پلتفرم آلجن‌برین (AlgenBrain)

بخش حیاتی این همکاری، پلتفرم فناوری آلجن است که در قلب نوآوری‌های آن قرار دارد. شرکت آلجن از آزمایشگاه یو‌سی برکلی (UC Berkeley) منشعب شده است، یعنی همان جایی که بیوشیمی‌دان برنده جایزه نوبل، جنیفر دودنا (Jennifer Doudna)، پیشگام فناوری CRISPR  بود. پلتفرم هوش مصنوعی این شرکت، که با نام آلجن‌برین (AlgenBrain) شناخته می‌شود، توانایی ویژه‌ای دارد. این پلتفرم می‌تواند ژن‌ها را به نتایج بیماری نقشه‌برداری کند. این قابلیت به شرکت‌ها کمک می‌کند تا تمرکز توسعه خود را برای ایجاد درمان‌های هدفمند به‌درستی تعیین نمایند. چنین پلتفرمی در واقع توانایی پردازش و تحلیل داده‌های ژنتیکی عظیمی را دارد که شناسایی اهداف مولکولی جدید برای درمان بیماری‌های پیچیده، به‌ویژه اختلالات ایمنی، را به شکلی سریع‌تر و دقیق‌تر امکان‌پذیر می‌سازد.

استراتژی کلان آسترازنکا در حوزه سلول و ژن‌درمانی

این توافق با آلجن، بخشی از استراتژی بزرگتر آسترازنکا برای تقویت قابلیت‌های خود در زمینه سلول‌درمانی و ژن‌درمانی است. این شرکت داروسازی، با هدف دستیابی به فروش ۸۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۰، فعالانه از طریق کسب‌وکارها و شراکت‌های مختلف، در حال پیشبرد این قابلیت‌ها است. تمرکز بر درمان‌های مرتبط با سیستم ایمنی برای آسترازنکا از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به‌طوری که بخش پورتفولیوی تنفسی و ایمونولوژی این شرکت در نیمه اول سال ۲۰۲۵، ۴.۲۳ میلیارد دلار فروش داشته است، که تقریباً ۱۵ درصد از کل درآمد آن را شامل می‌شود. همکاری با آلجن و دسترسی به هوش مصنوعی پیشرو، گامی محکم در راستای تقویت این پورتفولیو و رسیدن به اهداف استراتژیک بلندمدت شرکت محسوب می‌شود.

هدف نهایی: تسریع توسعه درمان‌های نوین

چون-هائو هوانگ، مدیرعامل آلجن، تأکید کرده است که هدف اصلی این همکاری، کشف بینش‌های بیولوژیکی جدید برای تسریع توسعه درمان‌های نوین است. او باور دارد که این هدف با ترکیب تخصص عمیق آسترازنکا در علوم ترجمانی (Translational Science) و توسعه بالینی با پلتفرم هوش مصنوعی آلجن، محقق خواهد شد. این عبارت نشان‌دهنده آن است که آلجن دانش و فناوری کشف ژنی را فراهم می‌آورد، در حالی که آسترازنکا فرآیند تبدیل آن کشفیات به محصولات قابل عرضه در بازار و گذراندن مراحل سخت‌گیرانه آزمایش‌های بالینی را بر عهده خواهد گرفت. آلجن، که توسط سرمایه‌گذارانی از جمله Viking Global و Illumina حمایت می‌شود، پیش از این ۱۱ میلیون دلار سرمایه جذب کرده و به گفته هوانگ، از نظر مالی وضعیت مناسبی دارد. این شرکت اعلام کرده است که قصد دارد برنامه‌های خود را در دور بعدی جذب سرمایه توسعه دهد.

جمع‌بندی : 

شرکت داروسازی آسترازنکا طی یک قرارداد مجوز به ارزش ۵۵۵ میلیون دلار، با شرکت بیوتکنولوژی آلجن برای توسعه درمان‌های جدید در حوزه اختلالات ایمنی همکاری می‌کند. محور این توافق، پلتفرم هوش مصنوعی آلجن به نام «آلجن‌برین» است که با استفاده از اصول ویرایش ژنی، اهداف مولکولی جدید را برای درمان‌های هدفمند شناسایی می‌کند. این همکاری استراتژیک، که در آن آلجن مسئولیت کشف و آسترازنکا مسئولیت توسعه بالینی را بر عهده دارد، گامی مهم در جهت تقویت سبد سلول و ژن‌درمانی آسترازنکا و نمونه‌ای بارز از نقش محوری هوش مصنوعی در آینده صنعت داروسازی است.

———————————————————————————

• نکات کلیدی:

• شرکت داروسازی آسترازنکا یک قرارداد مجوز به ارزش حداکثر ۵۵۵ میلیون دلار با شرکت بیوتکنولوژی آلجن امضا کرده است.

• تمرکز این همکاری بر توسعه درمان‌های هدفمند برای اختلالات مرتبط با سیستم ایمنی است.
• آلجن از پلتفرم هوش مصنوعی خود به نام «آلجن‌برین» (AlgenBrain) برای کشف اهداف ژنتیکی جدید استفاده می‌کند.
• این پلتفرم که از آزمایشگاه یو‌سی برکلی (مرکز فناوری CRISPR) منشعب شده، ژن‌ها را به نتایج بیماری‌ها نقشه‌برداری می‌کند.

• این قرارداد بخشی از استراتژی کلان آسترازنکا برای تقویت توانمندی‌های خود در حوزه سلول‌درمانی و ژن‌درمانی و رسیدن به فروش ۸۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۰ است.

• نکات تکمیلی:

• آسترازنکا حقوق انحصاری توسعه و تجاری‌سازی درمان‌های حاصل از این همکاری را به دست می‌آورد.

• قرارداد شامل خرید سهام شرکت آلجن توسط آسترازنکا نمی‌شود.
• بخش تنفسی و ایمونولوژی آسترازنکا در نیمه اول سال ۲۰۲۵، ۴.۲۳ میلیارد دلار فروش داشته است.

• آلجن توسط سرمایه‌گذارانی مانند Viking Global و Illumina حمایت می‌شود.

• نتیجه گیری:

همکاری استراتژیک آسترازنکا و آلجن، نمونه‌ای بارز از همگرایی قدرت صنعتی داروسازی سنتی با نوآوری چابک بیوتکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی است. این قرارداد نه تنها مسیر کشف دارو برای بیماری‌های پیچیده ایمنی را تسریع می‌بخشد، بلکه نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم است که در آن، هوش مصنوعی دیگر یک ابزار جانبی نیست، بلکه به موتور اصلی اکتشافات بیولوژیکی و درمانی تبدیل شده است.

• پرسش‌های تحقیقاتی بیشتر:

• پلتفرم AlgenBrain چگونه می‌تواند فرآیند پرهزینه و زمان‌بر کارآزمایی‌های بالینی را بهینه‌سازی کند، نه فقط مرحله کشف دارو؟

• با افزایش وابستگی به پلتفرم‌های هوش مصنوعی در کشف دارو، مالکیت معنوی اکتشافات (IP) چگونه تعریف می‌شود؟ آیا متعلق به الگوریتم است یا دانشمندانی که آن را هدایت می‌کنند؟
• چه تضمینی وجود دارد که درمان‌های هدفمند کشف‌شده توسط هوش مصنوعی، برای جمعیت‌های ژنتیکی متنوع در سراسر جهان مؤثر و ایمن باشند و سوگیری داده‌ها در آن لحاظ شده باشد؟

• موفقیت این مدل همکاری چه تأثیری بر استراتژی‌های تحقیق و توسعه سایر غول‌های داروسازی خواهد داشت و آیا شاهد موجی از قراردادهای مشابه خواهیم بود؟

• سخن پایانی نویسنده :

خبرهایی مثل این به من امید زیادی می‌دهند. در ایران، ما با بیماری‌های پیچیده و ژنتیکی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم و دسترسی به درمان‌های نوین همیشه یک چالش بزرگ بوده. این همکاری نشان می‌دهد که آینده پزشکی، شخصی‌سازی شده و مبتنی بر داده است. ما در کشور استعدادهای درخشانی در حوزه هوش مصنوعی و بیوتکنولوژی داریم. تصور کنید اگر بتوانیم چنین پل‌هایی بین دانشگاه‌ها، استارتاپ‌های نوآور و مراکز درمانی بزرگ خودمان بزنیم. این فقط یک قرارداد تجاری نیست؛ یک نقشه راه برای آینده پزشکی است که در آن، درمان‌ها به جای رویکرد «یک سایز برای همه»، دقیقاً برای پروفایل ژنتیکی هر فرد طراحی می‌شوند.

منبع : به گزارش  reuters 

 

در مجله سایبرلایف بخوانید