نبرد زیرساخت AI، تراشه OpenAI و Digital ID اپل

Halocene کوانتومی تا Moneybot Cash App

بررسی تحولات ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵ شامل سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد دلاری متا در مراکز داده و تشدید قوانین امنیت سایبری بریتانیا

ورود به دنیای اخبار تکنولوژی در روز پنجشنبه، ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵ ما را مستقیماً به قلب رقابت‌های جهانی می‌برد؛ جایی که استراتژی شرکت‌های بزرگ تغییر می‌کند، سرمایه‌گذاری‌های عظیم در حال انجام است و مرزهای هوش مصنوعی (AI)، رایانش کوانتومی و امنیت سایبری در حال بازنویسی هستند. امروز بیش از هر زمان دیگری، شاهد یکپارچگی عمودی فناوری هستیم؛ به این معنی که شرکت‌ها تنها به نرم‌افزار اکتفا نکرده و برای حفظ مزیت رقابتی، مستقیماً به سمت مالکیت و طراحی سخت‌افزار اختصاصی حرکت می‌کنند. این تحولات، نه تنها برای سرمایه‌گذاران و بنیان‌گذاران، بلکه برای هر علاقه‌مند به تکنولوژی که می‌خواهد از منحنی تغییرات جهانی پیشی بگیرد، حیاتی است. در این گزارش، به مهم‌ترین رویدادهایی می‌پردازیم که آینده جهان را شکل می‌دهند

سایبرکست قسمت 78 : نبرد زیرساخت AI، تراشه OpenAI

توافق مایکروسافت با OpenAI برای دسترسی به طرح‌های سیلیکونی سفارشی، فاز بعدی رقابت زیرساخت‌های AI را رقم زد

سرمایه‌گذاری در فناوری اقلیمی (Varaha) و معدن‌کاری پاک (Endolith) نشان‌دهنده نقش حیاتی AI در کاهش تنگناهای انتقال انرژی جهانی است

زیرساخت‌های هوش مصنوعی: تراشه‌های اختصاصی و مسابقه ظرفیت محاسباتی

یکی از مهم‌ترین جابجایی‌های استراتژیک در عرصه فناوری، تغییر رویکرد مایکروسافت در نقشه راه سخت‌افزار هوش مصنوعی خود است. مایکروسافت تحت یک توافق‌نامه گسترده، اکنون به طرح‌های سیلیکونی سفارشی (custom-designed chips) شرکت OpenAI دسترسی بلندمدت دارد و از آن‌ها به عنوان ستون فقرات مراکز داده آینده خود استفاده می‌کند. این اقدام به مایکروسافت یک مسیر سریع می‌دهد تا بتواند با واحدهای پردازشگر تنسور گوگل (TPU) و خط تولید Trainium/Inferentia آمازون رقابت کند . این تغییر نشان‌دهنده آن است که سخت‌افزار هوش مصنوعی یکپارچه عمودی تا چه اندازه در بازاری که با کمبود GPU، محدودیت‌های انرژی و افزایش هزینه‌های زیرساختی مواجه است، حیاتی شده است این همکاری غیرمعمول، عملاً OpenAI را به بازوی تحقیق و توسعه سیلیکون هوش مصنوعی مایکروسافت تبدیل می‌کند و دسترسی مایکروسافت به مدل‌های سطح بالای OpenAI تا سال ۲۰۳۲ را تضمین می‌نماید. تحلیلگران معتقدند که فاز بعدی رقابت هوش مصنوعی به سیلیکون اختصاصی وابسته خواهد بود و مایکروسافت با این شرط‌بندی سنگین، تلاش می‌کند تا در برابر انویدیا (Nvidia) و سایر ابرمقیاس‌ها (hyperscalers) رقابتی باقی بماند.

در همین راستا، متا (Meta) با یک سرمایه‌گذاری هنگفت، تعهد خود را به زیرساخت فیزیکی هوش مصنوعی نشان داد. متا برنامه‌هایی را برای احداث یک پردیس مرکز داده عظیم متمرکز بر هوش مصنوعی در مونت پلیزنت، ویسکانسین، اعلام کرد؛ پروژه‌ای که سرمایه‌گذاری آن از ۱ میلیارد دلار فراتر می‌رود ۹، این تأسیسات برای پشتیبانی از حجم کاری رو به رشد هوش مصنوعی متا، از جمله توصیه‌های محتوا، تبلیغات، و مجموعه عامل‌های هوش مصنوعی زایشی (GenAI agents) و ابتکارات متاورس، طراحی شده است این توسعه، بر تمرکز متا بر هوش مصنوعی به عنوان هسته مدل تجاری آینده‌اش تأکید دارد. در واقع، این مراکز داده به “پایگاه صنعتی” جدید اقتصاد دیجیتال تبدیل شده‌اند و رقابت جهانی برای ظرفیت محاسباتی را برجسته می‌سازند.

از سوی دیگر، گوگل با معرفی “Private AI Compute” به نیازهای صنایع به شدت قانون‌گذاری شده پاسخ می‌دهد. این محیط قفل‌شده به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا حجم‌های کاری پیشرفته هوش مصنوعی را با تضمین‌های سخت‌گیرانه‌ای در مورد محل اقامت داده‌ها، دسترسی و رفتار مدل اجرا کنند. این سیستم که برای بخش‌هایی مانند بانکداری، مراقبت‌های بهداشتی و دولت ساخته شده است، تضمین می‌کند که مجموعه‌داده‌های حساس هرگز مرزهای تعیین‌شده را ترک نمی‌کنند و از قوانین منطقه‌ای مانند GDPR یا HIPAA پیروی می‌کند. این یک نقطه عطف در مسابقه هوش مصنوعی است، زیرا شرکت‌ها اکنون زیرساخت هوش مصنوعی ایمن و منطبق با قوانین را به اندازه عملکرد خام مدل تقاضا می‌کنند.

نوآوری در امور مالی و هویتی: هوش مصنوعی بومی و کارت شناسایی جهانی

فناوری هوش مصنوعی به سرعت در حال تغییر نحوه مدیریت امور مالی شخصی است. Cash App با به‌روزرسانی بزرگی، Moneybot را معرفی کرد؛ یک دستیار مالی مبتنی بر هوش مصنوعی که به بیش از ۶۰ میلیون کاربر کمک می‌کند تا درآمد، عادات خرج کردن، موجودی بیت‌کوین و پس‌اندازهای خود را تحلیل کنند. این چت‌بات کاربران را قادر می‌سازد تا سؤالات زبان طبیعی مانند “این ماه چقدر برای غذا هزینه کردم؟” بپرسند و گزارش‌های مالی شخصی‌سازی شده را به صورت لحظه‌ای دریافت نمایند. این آپدیت، Cash App را از یک سرویس ساده همتا به همتا به یک مرکز جامع مدیریت پول مبتنی بر هوش مصنوعی تبدیل می‌کند و فین‌تک مصرف‌کننده را به عصر “هوش مصنوعی بومی” هل می‌دهد.

همزمان، اپل با گسترش ابتکار عمل Digital ID، قصد دارد از حوزه گواهینامه‌های رانندگی موبایلی فراتر رود و پاسپورت‌ها، بررسی‌های مهاجرتی و تأیید امن سفر را پوشش دهد. اپل در حال همکاری با بخش‌های کنترل مرزی و هوانوردی است تا مسافران بتوانند تنها با استفاده از آیفون‌های خود از فرودگاه‌ها عبور کنند. در صورتی که کیف پول اپل (Apple Wallet) به لایه پیش‌فرض شناسایی در سفر و دولت تبدیل شود، تأثیر اپل بر نحوه اثبات هویت توسط میلیاردها نفر در سراسر جهان به شدت گسترش خواهد یافت.

 

اندازه‌گیری هوش مصنوعی و کاربردهای محیط زیستی

با افزایش هزینه‌ها برای ابزارهای هوش مصنوعی مولد (genAI)، شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای به دنبال اثبات بازگشت سرمایه (ROI) هستند. استارتاپ بهره‌وری هوش مصنوعی به نام Milestone با جذب ۱۰ میلیون دلار سرمایه، قصد دارد به این سؤال کلیدی پاسخ دهد که آیا دستیاران کدنویسی هوش مصنوعی، مانند گیت‌هاب کوپایلت، واقعاً توسعه‌دهندگان را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کنند یا خیر. پلتفرم “تله‌متری توسعه هوش مصنوعی” Milestone، به کدبیس‌ها متصل می‌شود و معیارهای عملکرد واقعی مانند نرخ باگ، زمان چرخه PR و پایداری کد را اندازه‌گیری می‌کند. این ابزار حیاتی برای مدیران ارشد فناوری است که می‌خواهند بدانند کدام تیم‌ها شتاب معناداری پیدا می‌کنند و کدام یک صرفاً بدهی فنی ایجاد می‌کنند. Milestone هدف دارد تا لایه استاندارد برای اندازه‌گیری ROI هوش مصنوعی در مهندسی شود.

کاربردهای هوش مصنوعی در بخش‌های حیاتی نیز با سرعت در حال پیشرفت است. Varaha، یک شرکت فناوری اقلیمی در هند، ۳۰.۵ میلیون دلار برای توسعه برنامه‌های کشاورزی احیاکننده (regenerative agriculture) جمع‌آوری کرد. این استارتاپ از داده‌های ماهواره‌ای، سنجش از دور و مدل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای تأیید کاهش کربن ناشی از شیوه‌های کم‌انتشار استفاده می‌کند و به کشاورزان امکان می‌دهد از طریق اعتبارات کربن درآمد کسب کنند. این مدل تأمین مالی نوآورانه، که در آن سرمایه‌گذاران به جای سهام سنتی، سهمی از اعتبارات کربن تولید شده دریافت می‌کنند، نشان می‌دهد که چگونه ابزارهای تأیید هوش مصنوعی می‌توانند مسیرهای جدیدی برای تأمین مالی تاب‌آوری اقلیمی در اقتصادهای نوظهور باز کنند.

در یک حوزه دیگر، استارتاپ استرالیایی Endolith با جذب ۱۳.۵ میلیون دلار، به دنبال مقیاس‌دهی پلتفرم میکروبی استخراج مس هدایت شده با هوش مصنوعی است. این روش از میکروب‌های اکسترموفیل مهندسی شده برای استخراج مس از سنگ‌های معدنی با عیار پایین استفاده می‌کند، که جایگزینی پاک‌تر برای روش‌های سنتی و پرانرژی معدن‌کاری است. با توجه به افزایش شدید تقاضای جهانی برای مس به دلیل برق‌رسانی، فناوری‌هایی که عرضه داخلی بیشتری را فراهم می‌کنند، مورد توجه شدید قرار گرفته‌اند. اگر روش Endolith مقیاس‌پذیر باشد، می‌تواند یکی از بزرگترین تنگناهای انتقال انرژی جهانی: کمبود عرضه مس را کاهش دهد

امنیت سایبری: قوانین سخت‌گیرانه، داده‌های بیمار به سرقت رفته و حمله به زیرساخت مجرمان

همگام با پیشرفت‌های تکنولوژی، تهدیدات سایبری همچنان به عنوان یک نگرانی اصلی باقی مانده‌اند و دولت‌ها در حال اعمال قوانین سخت‌گیرانه‌تری هستند. دولت بریتانیا در حال تدوین لایحه جامعی به نام “Cyber Security and Resilience Bill” است که نظارت بر اپراتورهای زیرساخت‌های حیاتی در بخش‌های انرژی، بهداشت، حمل‌ونقل، مخابرات و خدمات ابری را تقویت می‌کند. این قانون الزامات گزارش‌دهی نقض‌ها را افزایش داده، جریمه‌های احتمالی را بالا می‌برد و به تنظیم‌کننده‌ها قدرت بیشتری برای اجرای حداقل‌های امنیتی می‌دهد. این حرکت در بریتانیا، که یک اقتصاد دیجیتال بزرگ است، می‌تواند انتظارات جهانی جدیدی را برای امنیت سایبری زیرساخت‌های حیاتی تعیین کند.

در حالی که قانون‌گذاری در حال تقویت است، آسیب‌پذیری‌ها همچنان وجود دارند. Synnovis، ارائه دهنده خدمات پاتولوژی در بریتانیا، تأیید کرد که داده‌های حساس بیماران در جریان حمله باج‌افزاری بزرگی که بیمارستان‌های لندن را برای هفته‌ها مختل کرده بود، به سرقت رفته است. این افشاگری‌ها، آسیب‌پذیری زنجیره‌های تأمین مراقبت‌های بهداشتی در برابر نقض‌های طرف ثالث را نشان می‌دهد و نظارت بر امنیت سایبری مراقبت‌های بهداشتی و مدیریت ریسک طرف ثالث را تشدید می‌کند. علاوه بر این، واشنگتن پست نیز افشا کرد که اطلاعات شخصی حدود ۲۵ هزار کارمند فعلی و سابق در یک سیستم منابع انسانی شخص ثالث به خطر افتاده است، که شامل جزئیات حساسی مانند شماره تأمین اجتماعی می‌شود. این حادثه بر آسیب‌پذیری مداوم حتی اتاق‌های خبر رده بالا در برابر نقض‌های داده‌ای مبتنی بر فروشنده تأکید دارد.

در یک خبر مثبت، عملیات هماهنگ پلیس جهانی موفق شد بیش از ۱۰۰۰ سرور مجرم سایبری مرتبط با حملات سایبری، بات‌نت‌ها و بازارهای غیرقانونی را از کار بیندازد. مقامات می‌گویند این اختلال با قطع سیستم‌های بک‌اند مورد استفاده برای اخاذی داده‌ها و کمپین‌های فیشینگ، عملیات فعال مجرمان سایبری را تضعیف خواهد کرد. حمله به زیرساختی که مجرمان سایبری به آن وابسته هستند، می‌تواند عملیات آن‌ها را به مراتب مؤثرتر از دستگیری عاملان انفرادی فلج کند.

پیشرفت‌های مرزی: تصحیح خطای کوانتومی و نرم‌افزار خودرو

در حوزه فناوری‌های نوظهور، شرکت کوانتومی اروپایی IQM، از سیستم کوانتومی نسل بعدی خود با نام Halocene رونمایی کرد که تصحیح خطای فعال را مستقیماً در پشته سخت‌افزاری خود گنجانده است. برخلاف سیستم‌های قبلی که به شدت به کاهش خطای مبتنی بر نرم‌افزار متکی بودند، Halocene کیوبیت‌های منطقی را از طریق مدارهای اختصاصی و حلقه‌های بازخورد سریع تثبیت می‌کند؛ این یک نقطه عطف ضروری در مسیر رایانش کوانتومی تحمل‌پذیر در برابر خطا (fault-tolerant) است. تصحیح خطای بومی یکی از سخت‌ترین موانع رایانش کوانتومی است و Halocene گامی معنادار در جهت تجاری‌سازی ماشین‌های کوانتومی محسوب می‌شود

در بخش خودرو، تسلا نسخه Full Self-Driving (Supervised) v14.1.7 را برای مالکان Cybertruck و ناوگان Hardware 4 خود عرضه کرد  این نسخه جدید، شاخه‌های نرم‌افزار رانندگی خودران تسلا را در یک خط تلفیقی واحد ادغام می‌کند، که توسعه را ساده‌تر کرده و بهبودها را در کل مجموعه خودروها تسریع می‌بخشد. با گزارش آزمایش‌کنندگان اولیه در مورد موقعیت‌یابی نرم‌تر در لاین و پیش‌بینی بهبودیافته مسیر، تسلا نشان می‌دهد که با تکیه بر به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری – و نه لزوماً سخت‌افزاری – به طور پیوسته در حال بستن شکاف خودمختاری است.

• جمع‌بندی : 

روز ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵، روزی بود که در آن مشخص شد رقابت تکنولوژی دیگر فقط بر سر نرم‌افزار نیست، بلکه در هسته سخت‌افزار، زیرساخت‌های فیزیکی (مراکز داده) و قوانین سایبری جریان دارد. از طرح‌های تراشه OpenAI برای مایکروسافت تا مبارزه برای اعتبارات کربن در کشاورزی با کمک هوش مصنوعی، خطوط نبرد آینده فناوری به طور واضحی مشخص شده‌اند.

———————————————————————————

• نکات کلیدی:

• تراشه اختصاصی: مایکروسافت از طرح‌های سیلیکونی سفارشی OpenAI برای مراکز داده خود استفاده می‌کند.

• زیرساخت فیزیکی: سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد دلاری متا در پردیس مرکز داده عظیم ویسکانسین.

• AI منطبق: معرفی Private AI Compute گوگل برای صنایع قانون‌گذاری شده (GDPR, HIPAA).

• هویت/فین‌تک: گسترش Digital ID اپل (پاسپورت‌ها، مهاجرت) و دستیار مالی Moneybot (Cash App).

• اندازه‌گیری ROI: پلتفرم Milestone برای سنجش بازدهی دستیاران کدنویسی AI.

• امنیت سایبری: تشدید قوانین بریتانیا و نقض داده‌های Synnovis و واشنگتن پست.

• کوانتوم: رونمایی Halocene IQM با تصحیح خطای فعال بومی.

• نکات تکمیلی:

• همکاری مایکروسافت و OpenAI تا سال ۲۰۳۲ ادامه خواهد داشت.

• Varaha از مدل تأمین مالی اعتبارات کربن استفاده می‌کند.

• Endolith از میکروب‌های اکسترموفیل برای استخراج مس پاک‌تر استفاده می‌کند.

• پلیس جهانی بیش از ۱۰۰۰ سرور مجرم سایبری را از کار انداخت.

• نتیجه گیری

روز ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵ روزی بود که یکپارچگی عمودی فناوری به طور کامل تثبیت شد. در این عصر، شرکت‌هایی مانند مایکروسافت برای حفظ مزیت رقابتی در AI، مستقیماً به طراحی سخت‌افزار (از طریق OpenAI) روی آورده‌اند، در حالی که متا با مراکز داده عظیم خود، ظرفیت فیزیکی را تضمین می‌کند. همزمان، هویت دیجیتال اپل و فین‌تک مبتنی بر AI، نحوه تعامل ما با دولت و امور مالی را تغییر می‌دهند. این پیشرفت‌ها، با وجود نوآوری‌های مرزی در کوانتوم و خودرو، نیازمند امنیت سایبری سخت‌گیرانه‌تر هستند، همانطور که حملات باج‌افزاری بزرگ اخیر نشان دادند. آینده توسط سیلیکون اختصاصی، قوانین سایبری قوی و اندازه‌گیری دقیق ROI هوش مصنوعی شکل خواهد گرفت.

• پرسش‌های تحقیقاتی بیشتر:

• تأثیر دسترسی مایکروسافت به طرح‌های سیلیکونی OpenAI بر سهم بازار انویدیا در بلندمدت چگونه خواهد بود؟

• چه چالش‌های قانونی و اخلاقی در پذیرش گسترده Digital ID اپل (به جای مدارک فیزیکی) در سطح بین‌المللی وجود دارد؟

• آیا مدل تأمین مالی مبتنی بر اعتبارات کربن (مانند Varaha) می‌تواند به یک استاندارد برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های اقلیمی در اقتصادهای نوظهور تبدیل شود؟

• تا چه حد می‌توان سیستم Halocene IQM را در مقیاس تجاری در برابر نویز و خطاهای محیطی مقاوم دانست؟

• سخن پایانی نویسنده :

این خبر یک نقشه راه واضح برای دهه‌های آینده است. ما از عصر نرم‌افزار صرف به عصر سخت‌افزار متکی بر نرم‌افزار رسیده‌ایم. شرط مایکروسافت بر تراشه‌های OpenAI یک حرکت استراتژیک برای جلوگیری از وابستگی کامل به انویدیا است. در حوزه مصرف‌کننده، کارت شناسایی دیجیتال اپل، اگر محقق شود، بزرگترین تغییر در نحوه اثبات وجود ما پس از اختراع پاسپورت خواهد بود. اما همه این پیشرفت‌ها بر روی شیشه‌ای نازک بنا شده‌اند: امنیت سایبری. تا زمانی که داده‌های بیمارستان‌های ما به سرقت می‌روند، کل زیرساخت‌های AI و کوانتومی ما در خطر است.

منبع : به گزارش  techstartups 

 

در مجله سایبرلایف بخوانید