راز اپل با Gemini و تراشه دفاعی تایوان

مراکز داده در مدار

امروز: از پرتاب اولین مرکز داده مداری (Starcloud) تا نفوذ OpenAI به سلامت، فشرده‌سازی حافظه با KVzip و تعریف تراشه به عنوان دارایی دفاعی توسط تایوان

امروز دوشنبه، ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵، چشم‌انداز تکنولوژی جهانی مملو از تحولات بزرگی است که مرزهای زمین و فراتر از آن را درمی‌نوردند. از اعلام یک قرارداد محرمانه و میلیاردی در زمینه هوش مصنوعی بین اپل و گوگل گرفته تا تلاش‌های جدی شرکت OpenAI برای نفوذ به حوزه بهداشت و درمان، و همچنین ظهور مفهومی جدید به نام مراکز داده مداری، مشخص است که انقلاب هوش مصنوعی در حال بازنویسی قوانین زیرساخت، انرژی و سیاست جهانی است. این خلاصه‌ی سریع، برای هر بنیان‌گذار، سرمایه‌گذار، یا علاقه‌مند به تکنولوژی ضروری است تا بدون نیاز به پیمایش بی‌پایان، از مهم‌ترین اخبار روز دنیا باخبر بماند .

سایبرکست قسمت : 83 راز اپل با Gemini و تراشه دفاعی تایوان

آزمایشگاه‌های خودران و ربات‌های زیست‌مانند (HasMorph) انقلاب پژوهشی را از ماه‌ها به روزها کاهش می‌دهند

نبرد برای تأمین انرژی AI منجر به آزمایش اولین مرکز داده مداری (Starcloud) با GPU انویدیا شد و ایلان ماسک استقرار مداری را از سال آینده وعده داد

چشمان جهان به فضا برای تأمین انرژی مراکز داده دوخته شده است

با توجه به افزایش سرسام‌آور تقاضای انرژی که توسط هوش مصنوعی هدایت می‌شود، شرکت‌های بزرگ تکنولوژی مسیر دید خود را به آسمان‌ها دوخته‌اند . ایده ساخت مراکز داده در فضا (Data Centers) به سرعت در حال جلب توجه است، چرا که این مراکز می‌توانند از محدودیت‌های زمین رها شوند و به انرژی خورشیدی ثابت و سیستم‌های خنک‌کننده کارآمد دست یابند  .در یک گام اولیه و مهم، استارتاپ آمریکایی «استارکلاود» (Starcloud) اولین آزمایش مرکز داده مداری را با پرتاب یک ماهواره حاوی پردازنده گرافیکی انویدیا (Nvidia GPU) که ابعاد آن تقریباً به اندازه یک یخچال است، از طریق اسپیس‌ایکس انجام داده است.

این جاه‌طلبی‌های فضایی تنها محدود به استارکلاود نیست. پروژه «سان‌کچر» (Suncatcher) گوگل قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ آزمایش‌های ماهواره‌ای خود را انجام دهد، و ایلان ماسک نیز اعلام کرده است که اسپیس‌ایکس می‌تواند استقرار مداری را از سال آینده آغاز کند. کارشناسان بر این باورند که محاسبات مبتنی بر فضا می‌تواند ظرف یک دهه به حیات تجاری دست یابد، به خصوص با وجود موشک‌های قابل استفاده مجددی مانند استارشیپ که هزینه‌های پرتاب را تا ۳۰ برابر کاهش می‌دهند .علاوه بر این، خنک‌سازی در مدار—که به شدت متکی به رادیاتورها و آب بازیافتی است باعث می‌شود این عملیات‌ها به طور بالقوه سبزتر از مراکز داده زمینی باشند .اهمیت این موضوع در آنجاست که مراکز داده، ستون فقرات انقلاب هوش مصنوعی هستند، اما در حال حاضر شبکه‌های برق جهانی را تحت فشار قرار داده‌اند؛ انتقال محاسبات به خارج از کره زمین می‌تواند بار انرژی زمین را کاهش دهد و همزمان یک اقتصاد جدید در حوزه فناوری فضایی را ایجاد کند

گسترش قلمرو هوش مصنوعی: از سلامت شخصی تا فشرده‌سازی حافظه

در تحولی مهم، شرکت OpenAI در حال برنامه‌ریزی برای ورود استراتژیک به حوزه سلامت مصرف‌کننده است و گزارش شده که در حال توسعه مجموعه‌ای از ابزارهای بهداشتی مبتنی بر مدل‌های مولد خود می‌باشد. این برنامه می‌تواند شامل یک دستیار سلامت شخصی باشد که قادر به تجزیه و تحلیل داده‌های پزشکی، خلاصه‌سازی سوابق سلامت، و ارائه بینش‌های شخصی‌سازی شده در مورد سلامتی فرد باشد. با این حال، این یک گام بلند و چالش‌برانگیز در صنعتی بسیار قانون‌مند است. OpenAI در حال تشکیل تیم‌ها و شراکت‌هایی برای کشف موارد استفاده مسئولانه است، به طوری که وارد قلمرو تشخیص پزشکی (Diagnostic Territory) نشود، جایی که موانع قانونی بسیار دشوار است. موفقیت در این زمینه، OpenAI را مستقیماً در رقابت با بازیگران اصلی مانند گوگل دیپ‌مایند و اپل هلث قرار خواهد داد. اگر OpenAI به هدف خود برسد، هوش مصنوعی می‌تواند به یک لایه قابل اعتماد در مراقبت‌های بهداشتی شخصی تبدیل شود؛ بازیابی دانش را خودکار کند، ارتباط با پزشکان را ساده‌تر سازد، و کاربران را با داده‌های سلامت عملی توانمند سازد .البته این امر سؤالات سختی را در مورد حریم خصوصی، مسئولیت‌پذیری و نقش هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری‌های پزشکی مطرح می‌کند

در جبهه‌ای دیگر از هوش مصنوعی، کارایی مورد توجه قرار گرفته است. محققان دانشگاه ملی سئول روشی نوآورانه به نام KVzip را توسعه داده‌اند که الزامات حافظه مکالمه چت‌بات را تا چهار برابر کاهش می‌دهد، آن هم بدون از دست دادن دقت .این سیستم با حذف داده‌های متنی اضافی در مدل‌های زبان بزرگ (مانند Llama 3.1 و Qwen 2.5) به بهبود سرعت و مقرون به صرفه بودن برای دیالوگ‌های طولانی و وظایف خلاصه‌سازی کمک می‌کند . این فناوری مهم اکنون در کتابخانه منبع باز KVPress انویدیا گنجانده شده است و برای سیستم‌های هوش مصنوعی سازمانی و دستگاه‌های موبایل قابل دسترسی است. نتیجه این است که چت‌بات‌ها حافظه بیشتری دارند، سریع‌تر پاسخ می‌دهند و با هزینه کمتری کار می‌کنند. این پیشرفت در فشرده‌سازی (KVzip) می‌تواند به مقیاس‌بندی تجربه‌های هوش مصنوعی شخصی‌سازی شده و طولانی‌مدت برای میلیون‌ها کاربر، به ویژه در دستگاه‌های همراه و لبه (Edge devices)، کمک شایانی کند.

راز بزرگ اپل: وابستگی میلیاردی به گوگل برای توانمندسازی سیری

در حالی که اپل همواره تصویری از خودمختاری و استقلال را حفظ کرده است، این شرکت به طور محرمانه سالانه ۱ میلیارد دلار به گوگل پرداخت می‌کند تا ارتقاء آتی هوش مصنوعی سیری را با استفاده از مدل Gemini با ۱.۲ تریلیون پارامتر گوگل تأمین کند. این ادغام که با نام داخلی “AFM v10” شناخته می‌شود، برای حفظ تصویر برند اپل، دخالت گوگل را پنهان نگه می‌دارد. نکته حائز اهمیت این است که مدل Gemini بر روی سرورهای Private Cloud Compute اپل اجرا خواهد شد تا داده‌های کاربر ایزوله و جدا بمانند، که این بخش کلیدی از وعده حفظ حریم خصوصی اپل است. این شرکت در حال حاضر به این مشارکت به عنوان یک راهکار موقت نگاه می‌کند تا بتواند مدل تریلیون پارامتری خود را توسعه دهد و تا اواخر سال ۲۰۲۶ آن را عرضه کند .این شراکت محرمانه نشان می‌دهد که حتی ثروتمندترین غول تکنولوژی جهان نیز برای عقب نماندن در مسابقه هوش مصنوعی در حال تلاش است، و واقعیت جدیدی را برجسته می‌کند: شرکت‌های بزرگ در رقابت تسلیحاتی هوش مصنوعی به طور فزاینده‌ای به یکدیگر وابسته هستند، جایی که حریم خصوصی، قدرت محاسباتی و کنترل برند با یکدیگر درگیر می‌شوند.

ژئوپلیتیک و زیرساخت‌ها: از تراشه‌های تایوان تا سوخت هیدروژن نروژ

در حوزه زیرساخت‌های استراتژیک جهانی، تایوان موضع خود را به شکلی جدید اعلام کرده است. در کنفرانسی در برلین، رئیس‌جمهور سابق تایوان، تسای اینگ-وِن، بخش نیمه‌هادی این جزیره را “بخشی ضروری از امنیت جهانی“ و تراشه‌ها را به اندازه یک دارایی اقتصادی، یک دارایی دفاعی خواند. اظهارات وی در بحبوحه فشارهای فزاینده پکن و اتکای فزاینده غرب به کارخانجات تایوانی مانند TSMC صورت می‌گیرد. این تغییر رویکرد، تولید تراشه را به عنوان یک عامل بازدارنده و سپر دیپلماتیک در دورانی تعریف می‌کند که سیلیکون، قدرت استراتژیک را تعیین می‌کند . با تعریف مجدد تراشه‌ها به عنوان دارایی‌های استراتژیک، تایوان به متحدان و رقبای خود سیگنال می‌دهد که حفاظت از کارخانجات آن به معنای حفاظت از نظم تکنولوژی جهانی است

در همین حین، در اروپا، انرژی‌های پاک در حال تبدیل شدن به زیرساخت صنعتی هستند. شرکت انرژی نروژی Nel ASA یک قرارداد بزرگ برای تأمین الکترولیزورها جهت استفاده در سایت‌های تولید هیدروژن GreenH در کریستیانسوند و اسلاگنتانگن منعقد کرده است. این پروژه با حمایت صندوق Enova نروژ، بیش از ۲۰ مگاوات ظرفیت را برای بخش‌های دریایی و حمل و نقل محلی فراهم می‌کند. این حرکت بر رهبری اروپای شمالی در مقیاس‌گذاری هیدروژن سبز به عنوان یک منبع برق صنعتی و کالای صادراتی تأکید دارد. هیدروژن مدت‌هاست که “سوخت آینده” نامیده می‌شود، اما پروژه‌هایی از این دست نشان می‌دهند که سرانجام در حال تبدیل شدن به “سوخت حال حاضر“ است و بلندپروازی انرژی پاک را با زیرساخت‌های صنعتی قابل استقرار پیوند می‌زند.

انقلاب پژوهشی: ظهور آزمایشگاه‌های خودران و ربات‌های زیست‌مانند

ادغام هوش مصنوعی و رباتیک در حال بازتعریف نحوه کشف علمی است . محققان در دانشکده مهندسی مولکولی پریتزکر دانشگاه شیکاگو یک آزمایشگاه خودران ساخته‌اند که از رباتیک و هوش مصنوعی برای خودکارسازی فرآیند رشد فیلم‌های فلزی نازک استفاده می‌کند. این فیلم‌ها از اجزای کلیدی در الکترونیک، اپتیک و دستگاه‌های کوانتومی هستند این سیستم به طور مستقل آزمایش‌های رسوب فیزیکی بخار (PVD) را انجام می‌دهد و دما، زمان‌بندی و ترکیب را در زمان واقعی تنظیم می‌کند و با این کار، ماه‌ها آزمایش و خطای دستی را حذف می‌کند. این سیستم که توسط تیمی از دانشجویان کارشناسی و با هزینه‌ای کمتر از ۱۰۰ هزار دلار توسعه یافته است، در تست‌ها توانست فیلم‌های نقره‌ای با خواص نوری دقیق را فقط در ۲.۳ چرخه آزمایشی به طور میانگین تولید کند؛ فرآیندی که به طور معمول هفته‌ها طول می‌کشد. این آزمایشگاه‌های خودران می‌توانند جدول زمانی تحقیق و توسعه را از ماه‌ها به روزها کاهش دهند و پیشرفت‌ها در علم مواد و الکترونیک را تسریع کنند

در همین حال، در حوزه رباتیک، محققان دانشگاه شفیلد مفهوم هیسترزیس—که معمولاً به عنوان یک “نقص” در سیستم‌های مکانیکی در نظر گرفته می‌شود—را به یک مزیت طراحی برای ربات‌های نرم تبدیل کرده‌اند. روش جدید آن‌ها، موسوم به HasMorph، به ربات‌ها اجازه می‌دهد تا تنها با استفاده از دو تاندون خم شوند، رشد کنند و به اشکال پیچیده تبدیل شوند. این رویکرد، میلیاردها پیکربندی ممکن را فراهم می‌کند، در حالی که تعداد موتورها و پیچیدگی را به شدت کاهش می‌دهد. این نوآوری نشان‌دهنده یک نقطه عطف در فلسفه طراحی رباتیک است؛ مهندسان با تقلید از قابلیت انطباق اندام‌های ارگانیک، ربات‌ها را به سیستم‌های زنده نزدیک‌تر می‌کنند.

در نهایت، در بخش سیاست‌گذاری، قانون‌گذاران اروپایی ظاهراً در حال تعدیل بخش‌هایی از قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا (AI Act) هستند، پس از فشارهای غول‌های فناوری ایالات متحده .این تغییرات می‌تواند اجرای قانون را به تأخیر بیندازد و انطباق را برای سیستم‌های پرخطر آسان‌تر کند . نحوه بازنویسی قوانین هوش مصنوعی توسط اروپا، سوابقی را برای بقیه جهان تعیین خواهد کرد؛ با این حال، موضع ملایم‌تر ممکن است ریسک کمرنگ شدن مسئولیت‌پذیری را در عجله برای حفظ رقابت به همراه داشته باشد.

• جمع‌بندی : 

این خلاصه‌ی سریع، برای هر بنیان‌گذار، سرمایه‌گذار، یا علاقه‌مند به تکنولوژی ضروری است تا بدون نیاز به پیمایش بی‌پایان، از مهم‌ترین اخبار روز دنیا باخبر بماند.

———————————————————————————

• نکات کلیدی:

• زیرساخت فضایی: پرتاب اولین مرکز داده مداری توسط Starcloud (با GPU انویدیا) و برنامه‌ریزی گوگل (Suncatcher) و اسپیس‌ایکس.

• وابستگی اپل: پرداخت ۱ میلیارد دلار به گوگل برای استفاده از Gemini در سیری (با اجرای محرمانه روی Private Cloud Compute اپل).

• AI در سلامت: برنامه‌ریزی OpenAI برای توسعه دستیار سلامت شخصی و رقابت با گوگل دیپ‌مایند.

• کارایی AI: روش KVzip دانشگاه سئول، ۴ برابر الزامات حافظه چت‌بات‌ها را کاهش می‌دهد.

• ژئوپلیتیک: تعریف تراشه‌های تایوان توسط رئیس‌جمهور سابق به عنوان “دارایی دفاعی” و “ضروری برای امنیت جهانی”.

• انرژی پاک: قرارداد Nel ASA برای تأمین الکترولیزورهای هیدروژن سبز در نروژ.

• انقلاب علمی: ساخت آزمایشگاه‌های خودران با AI (دانشگاه شیکاگو) و توسعه ربات‌های نرم زیست‌مانند HasMorph با استفاده از هیسترزیس.

• قوانین AI: احتمال تعدیل قانون هوش مصنوعی اروپا (AI Act) زیر فشار غول‌های فناوری آمریکا.

• نکات تکمیلی:

• موشک‌های قابل استفاده مجدد هزینه پرتاب را تا ۳۰ برابر کاهش می‌دهند.

• آزمایشگاه خودران شیکاگو تنها در ۲.۳ چرخه، فیلم‌های فلزی دقیق تولید کرد.

• نتیجه گیری

تحولات امروز نشان‌دهنده یک رقابت همه‌جانبه است که در آن زیرساخت‌های AI به فضا (مراکز داده مداری) کشیده شده و قدرت محاسباتی به شدت متمرکز شده است (وابستگی پنهان اپل به گوگل). همزمان، بازیگران اصلی مانند OpenAI به دنبال نفوذ به حساس‌ترین حوزه‌ها یعنی سلامت هستند. در بعد ژئوپلیتیک، تراشه‌های تایوان به یک دارایی دفاعی تبدیل شده‌اند که مستقیماً بر نظم جهانی تأثیر می‌گذارد، و نوآوری‌های علمی با آزمایشگاه‌های خودران و رباتیک زیست‌مانند، مرزهای کشف علمی را تغییر داده‌اند. این همگرایی تکنولوژی و سیاست، آینده‌ای با مراکز داده مداری، ربات‌های ارگانیک‌تر و مدل‌های AI شخصی‌تر را وعده می‌دهد، اما همچنین سؤالاتی جدی در مورد حریم خصوصی، وابستگی متقابل و امنیت جهانی ایجاد می‌کند.

• پرسش‌های تحقیقاتی بیشتر:

• چالش‌های فنی و ریسک‌های نگهداری طولانی‌مدت یک مرکز داده مداری با GPU انویدیا در محیط سخت فضا چیست؟

• چگونه اپل می‌تواند با استفاده از مدل Gemini گوگل و با حفظ حریم خصوصی، از نظر زمانی و فنی مدل تریلیون پارامتری خود را تا سال ۲۰۲۶ توسعه دهد؟

• پیامدهای ژئوپلیتیکی تعریف تراشه‌های تایوان به عنوان “دارایی دفاعی” بر روابط با پکن و متحدان غربی چیست؟

• آیا نفوذ OpenAI به حوزه سلامت مصرف‌کننده، ریسک‌های بالایی را برای امنیت داده‌های پزشکی و تصمیم‌گیری‌های درمانی به همراه نخواهد داشت؟

 

• سخن پایانی نویسنده :

این خبر ثابت می‌کند که ما در عصر “تکنولوژی حداکثری” زندگی می‌کنیم. زمانی که اپل، که مظهر استقلال است، سالانه ۱ میلیارد دلار به رقیب خود (گوگل) می‌پردازد تا عقب نماند، ابعاد مسابقه AI مشخص می‌شود. اما بخش جذاب ماجرا، پرتاب اولین مرکز داده به مدار و ظهور آزمایشگاه‌های خودران است که زمان کشف علمی را از ماه‌ها به روزها کاهش می‌دهد. آینده‌ای که مراکز داده در فضا هستند، AI سلامت ما را مدیریت می‌کند، و ربات‌ها مانند موجودات زنده رفتار می‌کنند، دیگر یک تخیل علمی نیست؛ این واقعیت امروز است.

منبع : به گزارش  techstartups 

 

در مجله سایبرلایف بخوانید