نبرد مغزها: آلتمن علیه ماسک با BCI غیرتهاجمی امواج فراصوت

نبرد مغزها

از سیم‌کشی مغز تا آنتن ژنتیکی: چگونه Merge Labs با حمایت سم آلتمن و فناوری امواج فراصوت، انقلاب غیرتهاجمی را در رابط‌های مغز و کامپیوتر آغاز می‌کند

در دنیای پرشتاب فناوری، رابط‌های مغز و کامپیوتر (BCI) به یکی از داغ‌ترین و جنجالی‌ترین ترندها تبدیل شده‌اند. در حالی که نام ایلان ماسک و شرکت نورالینک (Neuralink) بیش از همه بر سر زبان‌ها است، به نظر می‌رسد رقیبی قدرتمند و با رویکردی کاملاً متفاوت، در حال ظهور است. سم آلتمن، مدیرعامل شناخته‌شده‌ی OpenAI و خالق ChatGPT، در حال برنامه‌ریزی برای حمایت از یک شرکت جدید به نام مرج لبز (Merge Labs) است تا رقابت جدیدی را در عرصه تکنولوژی ذهن-کامپیوتر آغاز کند.

این سرمایه‌گذاری جدید، مسیر متمایزی را در پیش گرفته است؛ تمرکز اصلی مرج لبز بر توسعه فناوری‌های غیرتهاجمی برای برقراری ارتباط با مغز انسان است، برخلاف روش‌های سنتی که نیاز به جراحی دارند. آلتمن برای تقویت این پروژه، الکس بلانیا، مدیرعامل شرکت Tools for Humanity (که قبلاً با نام ورلدکوین شناخته می‌شد و در پشت طرح شناسایی دیجیتال مبتنی بر اسکن عنبیه آلتمن قرار دارد) را به خدمت گرفته است. نکته‌ای که این پروژه را به شدت جذاب می‌کند، حضور یک مهندس زیست‌مولکولی برجسته است که نویدبخش یک انقلاب تکنولوژیک بدون نیاز به باز کردن جمجمه است

سایبرکست قسمت 67 نبرد مغزها: آلتمن علیه ماسک با BCI غیرتهاجمی امواج فراصوت

فلسفه آلتمن

هدف اولیه، ایجاد یک رابط “فقط خواندنی” (Read-Only) برای تعامل مستقیم ذهن با مدل‌های هوش مصنوعی مانند ChatGPT است

اتحاد متخصصان برای فناوری متمایز

رویکرد مرج لبز به واسطه‌ی همکاری میخائیل شاپیرو، مهندس زیست‌مولکولی برنده جایزه، که به تیم بلانیا پیوسته، مسیری کاملاً متمایز از نورالینک را دنبال می‌کند. تخصص شاپیرو در کلتک (Caltech)، توسعه فناوری‌های غیرتهاجمی تصویربرداری عصبی و کنترل مغز با استفاده از امواج فراصوت (Ultrasound) است. این تکنیک به طور خاص برای تعامل با مغز طراحی شده است بدون نیاز به جراحی باز جمجمه. این مسیر فناوری به طور کامل با گزارش‌های بلومبرگ همسو است که نشان می‌دهد مرج لبز احتمالاً این رویکرد را برای اولین محصول خود انتخاب خواهد کرد.

عبور از الکترودها: رویکرد ژن‌درمانی برای BCI

شاپیرو در ویدئویی اخیر، درباره پتانسیل استفاده از امواج صوتی و میدان‌های مغناطیسی برای ساخت رابط مغز و کامپیوتر صحبت کرده است. این روش به جای کاشت الکترودها در بافت مغز، بر این اصل استوار است که “وارد کردن ژن‌ها به سلول‌ها آسان‌تر است“ تا سلول‌ها بتوانند به امواج فراصوت پاسخ دهند. این مدل، یک پیشرفت قابل توجه در مهندسی زیست‌مولکولی به شمار می‌رود که امکان ارتباط با مغز را بدون عوارض و خطرات جراحی تهاجمی فراهم می‌سازد و نگرانی‌های مرتبط با آسیب به بافت عصبی را به شدت کاهش می‌دهد [4، 5].

فلسفه آلتمن: تنها خواندن، بدون آسیب

علاقه سم آلتمن به رویکرد غیرتهاجمی، ریشه در نگرانی‌های شخصی او درباره فناوری‌های کاشتنی دارد. او پیش‌تر در ماه آگوست صراحتاً اعلام کرده بود که هیچ قصدی برای کاشتن چیزی در مغز خود ندارد و هشدار داده بود که انجام چنین کاری “نورون‌های [او] را خواهد کشت“. این دیدگاه، هدف اصلی مرج لبز را روشن می‌کند: ایجاد یک رابط “فقط خواندنی” (Read-Only). آلتمن تمایل دارد که بتواند “به چیزی فکر کند و ChatGPT به آن پاسخ دهد“ و معتقد است که یک رابط “فقط خواندنی” ایده‌ای منطقی به نظر می‌رسد. این هدف نشان می‌دهد که مرج لبز در ابتدا بیشتر بر تفسیر فعالیت‌های ذهنی متمرکز خواهد بود تا کنترل و تحریک.

سرمایه‌گذاری کلان در مسیر جدید

گزارش‌های فایننشال تایمز حاکی از آن است که مرج لبز قصد دارد حدود ۲۵۰ میلیون دلار سرمایه از طریق صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر OpenAI جذب کند. این حمایت مالی قابل توجه، نشان‌دهنده تعهد جدی آلتمن به این پروژه است، اگرچه خود او قرار است به عنوان یکی از بنیان‌گذاران فعالیت کند و در عملیات روزمره استارتاپ شرکت نخواهد داشت. این میزان سرمایه، مرج لبز را قادر می‌سازد تا تحقیقات پیشرفته در حوزه امواج فراصوت و مهندسی زیست‌مولکولی را با سرعت بیشتری پیش ببرد و به طور جدی وارد رقابت با بازیگران اصلی این حوزه شود.

توضیح در مورد فهم مطلب:

اگر بخواهیم این مفهوم تخصصی را با بیانی ساده‌تر برای مخاطب عام درک کنیم، می‌توان این فناوری را به یک دستگاه سونوگرافی بسیار پیشرفته تشبیه کرد. دستگاه سونوگرافی معمولی از امواج صوتی برای دیدن جنین یا اندام‌های داخلی استفاده می‌کند. حال تصور کنید که محققان مرج لبز به جای دیدن، می‌خواهند با این امواج صوتی با سلول‌های مغزی “صحبت کنند”. این کار با استفاده از ژن‌درمانی میسر می‌شود، به این صورت که سلول‌های عصبی به صورت هوشمند طوری تغییر می‌کنند که بتوانند به امواج فراصوت پاسخ دهند و اطلاعات فکری را از طریق این پاسخ صوتی به یک کامپیوتر منتقل کنند؛ درست مانند اینکه مغز یک “آنتن ژنتیکی” ایجاد کرده باشد تا بدون سیم‌کشی، اطلاعات را ارسال کند. این همان تفاوت اساسی و جذاب میان کاشت الکترود (نورالینک) و رویکرد غیرتهاجمی (مرج لبز) است.

• جمع‌بندی : 

علاقه سم آلتمن به رویکرد غیرتهاجمی، هدف اصلی مرج لبز را روشن می‌کند: ایجاد یک رابط “فقط خواندنی” (Read-Only). آلتمن تمایل دارد که بتواند “به چیزی فکر کند و ChatGPT به آن پاسخ دهد”. این فناوری را می‌توان به یک دستگاه سونوگرافی بسیار پیشرفته تشبیه کرد که در آن، سلول‌های عصبی به صورت هوشمند طوری تغییر می‌کنند که بتوانند به امواج فراصوت پاسخ دهند و اطلاعات فکری را از طریق این پاسخ صوتی به یک کامپیوتر منتقل کنند؛ درست مانند اینکه مغز یک “آنتن ژنتیکی” ایجاد کرده باشد تا بدون سیم‌کشی، اطلاعات را ارسال کند.

———————————————————————————

• نکات کلیدی:

• شخصیت‌های اصلی: سم آلتمن (حمایت مالی و ایدئولوژیک) و الکس بلانیا (مدیرعامل) و میخائیل شاپیرو (متخصص فنی).

• شرکت رقیب: Merge Labs با هدف رقابت با نورالینک ایلان ماسک.
• فناوری متمایز: رویکرد غیرتهاجمی با استفاده از امواج فراصوت (Ultrasound) و مهندسی زیست‌مولکولی/ژن‌درمانی.
• مکانیسم کار: وارد کردن ژن‌ها به سلول‌های عصبی برای پاسخ‌دهی به امواج فراصوت، به‌جای کاشت الکترود.
• هدف آلتمن: ایجاد یک رابط “فقط خواندنی” (Read-Only) برای تعامل با AI (فکر کردن و پاسخ گرفتن از ChatGPT).

• سرمایه اولیه: قصد جذب حدود ۲۵۰ میلیون دلار از طریق صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر OpenAI.

• نکات تکمیلی:

• آلتمن شخصاً به دلیل نگرانی از آسیب به نورون‌ها، منتقد رویکرد تهاجمی نورالینک بوده است.

• تخصص میخائیل شاپیرو در کلتک، در توسعه فناوری‌های غیرتهاجمی تصویربرداری عصبی و کنترل مغز است.
• این پروژه نشان‌دهنده یک گرایش جدید در BCI است که سلامت بلندمدت مغز و غیرتهاجمی بودن را اولویت قرار می‌دهد.

• نتیجه گیری

ظهور Merge Labs، با حمایت مالی و فلسفی سم آلتمن، یک نقطه عطف حیاتی در توسعه رابط‌های مغز و کامپیوتر است. این پروژه رقابت را از صرف امکان فنی (کاشتن) به حوزه ایمنی و اخلاق سوق می‌دهد. رویکرد غیرتهاجمی امواج فراصوت و مهندسی ژنتیکی، پتانسیل گسترش BCI را از یک ابزار پزشکی برای بیماران به یک ابزار ارتباطی و فکری برای عموم مردم افزایش می‌دهد. نبرد بین «سیم‌کشی» (ماسک) و «فرکانس» (آلتمن) یک رقابت صرفاً تجاری نیست، بلکه انتخاب مسیری است که انسان در تعامل با هوش مصنوعی برای آینده خود انتخاب خواهد کرد.

• پرسش‌های تحقیقاتی بیشتر:

• چگونه مرج لبز قصد دارد چالش‌های نظارتی و اخلاقی استفاده از ژن‌درمانی برای یک کاربرد غیردرمانی (رابط BCI) را مدیریت کند؟

• آیا کارایی و وضوح خواندن ذهن با استفاده از امواج فراصوت و ژن‌درمانی می‌تواند با دقت سیگنال‌های ثبت شده توسط الکترودهای کاشتنی نورالینک برابری کند؟
• با توجه به حجم سرمایه کلان، برنامه‌ریزی مرج لبز برای فاز اول محصول و زمان‌بندی ورود به بازار چیست؟
• چگونه این فناوری غیرتهاجمی می‌تواند برای افرادی که به‌دلیل بیماری‌های عصبی قادر به تکلم یا حرکت نیستند، به عنوان یک ابزار کمکی درمانی استفاده شود؟

• سخن پایانی نویسنده :

این نبرد، فراتر از رقابت ماسک و آلتمن است؛ نبرد میان “تهاجم برای کنترل” و “احترام برای خواندن” است. آلتمن به درستی تأکید می‌کند که ما برای تعامل با ChatGPT به کشتن نورون‌هایمان نیاز نداریم. فناوری مرج لبز، که مغز را به یک “آنتن بیولوژیکی” تبدیل می‌کند، یک رویکرد زیبا و هوشمندانه است. اگر این روش غیرتهاجمی موفق شود، آینده BCI از کلینیک جراحی به سمت خانه و محل کار ما حرکت خواهد کرد. اینجاست که هوش مصنوعی واقعاً می‌تواند به یک امتداد غیرتهاجمی از ذهن انسان تبدیل شود.

منبع : به گزارش  indiablooms 

 

در مجله سایبرلایف بخوانید